In dit artikel:
Verklaring van erfrecht
Erfrecht in het buitenland
Waar betaal ik erfbelasting?
Vrijstellingen en tarieven over de grens
Hoe voorkom ik dubbele heffing?
Verklaring van erfrecht
Nadat iemand is overleden, moeten vaak verschillende zaken met betrekking tot de nalatenschap worden geregeld. Een verklaring van erfrecht kan hierbij nuttig zijn en kan van pas komen bij het volgende:
- Het vaststellen van de bevoegdheden van verschillende personen
- Het regelen van bankzaken
- De vastlegging van de aanvaarding of verwerping van de nalatenschap
- Het beheer van onroerend goed
In sommige situaties is een verklaring van erfrecht niet nodig. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de nalatenschap beperkt is. Het is uiteraard verstandig dat u bij de betreffende bank navraagt of zij een verklaring van erfrecht noodzakelijk achten.
Erfrecht in het buitenland
Als u vermogen in het buitenland heeft, kunt u uit de voeten met de Nederlandse verklaring van erfrecht. Vaak is dan een vertaling van een beëdigde vertaler met een waarmerk voor echtheid nodig. De nabestaanden kunnen dit pas regelen als de Nederlandse notaris de verklaring van erfrecht heeft opgesteld. Let erop dat deze vertaling ook nodig kan zijn als u in het buitenland alleen over een bankrekening beschikt. De vertaling heeft u nodig om bedragen van de rekening af te boeken en bijvoorbeeld de rekening op te heffen. Ons advies hiervoor is om dit zo efficiënt mogelijk te regelen, bijvoorbeeld door de rekeningen na overlijden niet te lang meer aan te houden. Het aanhouden van de rekening in onverdeeldheid (dus gezamenlijk van alle erfgenamen) levert vaak wel rompslomp en papierwerk op.
Als u in het buitenland, bijvoorbeeld door daar gelegen onroerende zaken, een apart testament heeft, heeft u daar een verklaring van erfrecht nodig. U neemt daarvoor contact op met een lokale notaris. In de afwikkeling van een nalatenschap werkt dat in de meeste gevallen heel praktisch, al zult u in de meeste gevallen wel fysiek naar de locatie moeten reizen om de zaken daar te regelen.
Waar betaal ik erfbelasting?
De regels over in welk land erfbelasting is verschuldigd bij een overlijden, verschillen per land. In onderstaande uitleg wordt daarom onderscheid gemaakt tussen Nederland en de overige landen.
Nederland
In Nederland geldt dat de erfbelasting wordt geheven in het land waar de overledene op het moment van overlijden zijn/haar fiscale woonplaats had. Dit wordt bepaald op basis van de feitelijke omstandigheden.
Als de erflater op het moment van overlijden woonachtig was in Nederland, heft Nederland erfbelasting over het totale vermogen van de erflater.
Als de erflater op het moment van overlijden niet meer feitelijk in Nederland woonachtig is, maar de erflater wel een Nederlander was en hij/zij overleed binnen tien jaar na vertrek uit Nederland, is (afhankelijk van de hoogte van het vermogen) erfbelasting in Nederland verschuldigd.
Voorbeeld
Piet (zeventig jaar) heeft de Nederlandse nationaliteit en is vijf jaar geleden naar Duitsland verhuisd om daar van zijn pensioen te genieten. Op 75-jarige leeftijd komt Piet te overlijden. Omdat Piet binnen tien jaar na verhuizing naar Duitsland is overleden, kwalificeert hij voor de Nederlandse erfbelasting alsnog als binnenlandse belastingplichtige. Dit betekent dat zijn totale vermogen (bezittingen en schulden in zowel Nederland als andere landen) in de Nederlandse heffing van erfbelasting wordt betrokken. Mocht Duitsland ook erfbelasting willen heffen, dan kan sprake zijn van dubbele heffing.
Overige landen
Zoals eerder beschreven wordt in Nederland belasting geheven op basis van de fiscale woonplaats. In sommige landen wordt echter aangesloten bij een ander beginsel om de verschuldigde erfbelasting te heffen.
Het is namelijk mogelijk dat de erfbelasting wordt geheven op basis van de locatie van de geërfde bezittingen. Vaak is dit het geval bij buitenlandse ondernemingen en onroerende zaken. Een voorbeeld hierbij is Spanje. Als iemand op de overlijdensdatum zijn fiscale woonplaats in Nederland had, maar wel een Spaanse woning in bezit had, is het mogelijk dat op deze woning de Spaanse erfbelasting van toepassing is.
Er zijn ook landen waar de verschuldigde erfbelasting minimaal is of waar dat helemaal geen erfbelasting wordt geheven. Een voorbeeld hierbij is Italië. In Italië zijn namelijk hoge vrijstellingen van toepassing en zijn de tarieven boven de vrijstellingen minimaal.
Vrijstellingen en tarieven over de grens
Als u in een ander land dan Nederland erfbelasting moet betalen, moet u er rekening mee houden dat daar voor tarieven en vrijstellingen andere regels kunnen gelden dan in Nederland. In Nederland kunt u voor de erfbelasting partner zijn (en dus recht hebben op een hoge vrijstelling en lager tarief!) als u gehuwd bent, geregistreerd partner bent of als u (onder nadere voorwaarden) ongehuwd samenwoont.
Als u gehuwd bent, dan heeft u meestal geen last van een andere kwalificatie in het buitenland. Dan zult u in het buitenland normaliter recht hebben op een partnervrijstelling en een partnertarief. Landen die de rechtsvorm van het geregistreerd partnerschap niet kennen, zoals Frankrijk, geven aan geregistreerd partners meestal geen recht op toepassing van de partnervrijstelling of het partnertarief.
Woont u ongehuwd samen (al dan niet met een notarieel samenlevingscontract) dan wordt u in het buitenland in de regel niet gezien als partner en kan het zomaar zijn dat uw partner erft tegen een derden tarief en zonder vrijstelling. Zo kan het nalaten van uw Franse woning aan uw samenwonende partner tot een erfbelasting leiden van wel 60%! Dan kan het te overwegen zijn om die woning juist niet na te laten aan uw partner, maar een andere verdeling te kiezen. En dat recht heeft u, als u maar een testament naar Frans recht opstelt en daar dan een verdeling uitkiest die én wenselijk én voor de successiebelasting voordelig is!
Hoe voorkom ik dubbele heffing?
Als u ten tijde van uw overlijden in Nederland woont, dan doet u aangifte erfbelasting over uw hele erfenis. Ook uw buitenlandse bezittingen en schulden neemt u in eerste instantie op in uw aangifte. Als echter ook een ander land dat bezit bij overlijden met erfbelasting (of een daarop lijkende belasting) wil belasten, geeft Nederland u meestal een tegemoetkoming voor die dubbele heffing.
Vaak is deze tegemoetkoming van twee omstandigheden afhankelijk, namelijk het type vermogen en de heffing in het buitenland. Als een ander land dan uw woonland erfbetaling heft over uw nalatenschap betreft het in de meeste gevallen een in dat andere land gelegen onroerende zaak of een onderneming. Omdat dan twee landen de vererving willen belasten, is het gebruikelijk dat deze landen proberen de dubbele heffing te voorkomen. Heel vaak heft het land waar bijvoorbeeld een onroerende zaak is gelegen uiteindelijk over de vererving. Als u dan in Nederland woont, wordt de erfbelasting verminderd. De vermindering is echter nooit hoger dan het bedrag aan erfbelasting dat u in het buitenland moet betalen.
Als u vermogen in het buitenland heeft, kunt u meestal weinig doen om erfbelasting te voorkomen. Wel kunt u er natuurlijk voor zorgen dat u alles daar goed geregeld heeft en uw erfgenamen weten wat ze moeten doen en waar ze aan toe zijn. Wij kunnen u daarbij helpen en u in contact brengen met specialisten in het buitenland om u daarin bij te staan.
Vrijblijvend kennismaken?
Onze belastingadviseurs zijn gespecialiseerd in estate planning en belastingrecht en adviseren u graag over deze onderwerpen. Zij leggen waar nodig contact met notarissen en juristen in Nederland en het buitenland om uw zaken daar zo goed mogelijk te regelen. Neem contact op met Belastingadviseur Eva van der Heiden voor een vrijblijvende kennismaking.
