Is mijn organisatie controleplichtig?
In dit artikel:
– Wat is een verplichte accountantscontrole en wat is het doel?
– Wanneer ben ik controleplichtig?
– Wanneer ben ik niet controleplichtig?
– Hoe zie ik dat mijn jaarrekening is gecontroleerd?
– Wat zijn de meest voorkomende soorten controleverklaringen?
– Waarom zou ik een vrijwillige controle uit laten voeren?
Wat is een verplichte accountantscontrole en wat is het doel?
Bij een wettelijk verplichte accountantscontrole gaat de accountant na of de jaarrekening van de gecontroleerde vennootschap, organisatie of instelling een ‘getrouw beeld’ geeft. Dit betekent simpel gezegd dat de jaarrekening geen grote fouten bevat. Volgens de Wet toezicht accountantsorganisaties mag zo’n controle alleen worden uitgevoerd door een accountantsorganisatie die beschikt over een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
Het doel van een accountantscontrole is om de gebruiker van de jaarrekening zekerheid te geven dat de jaarrekening geen grote fouten bevat. Dit stelt de gebruiker in staat om goede beslissingen te kunnen nemen op basis van die jaarrekening, bijvoorbeeld of hij wil investeren in die onderneming, of de onderneming lening wil verstrekken. De accountant voert de controle uit op basis van voorgeschreven controlestandaarden en maakt gebruik van verschillende technieken. Denk hierbij aan het vergelijken van cijfers van voorgaande jaren, het in kaart brengen en eventueel testen van de interne beheersingsmaatregelen van het bedrijf (interne richtlijnen en procedures) en het verifiëren van transacties aan de hand van bijvoorbeeld facturen, contracten of betaalbewijzen.
Wanneer ben ik controleplichtig?
Voldoet uw bedrijf gedurende twee opeenvolgende jaren aan twee van de volgende drie voorwaarden, dan bent u controleplichtig:
- Meer dan 50 fulltime werknemers in dienst
- Meer dan 7,5 miljoen euro balanstotaal (‘waarde van de activa volgens de balans’)
- Meer dan 15 miljoen euro netto-omzet
Let op:
Bovenstaande bedragen zijn de verhoogde grensbedragen die vanaf 1 januari 2024 moeten worden toegepast. Ze mogen echter al worden toegepast vanaf 1 januari 2023. Dit betekent dat wanneer uw onderneming over boekjaar 2022 én 2023 niet aan bovenstaande nieuwe grensbedragen voldoet, uw bedrijf over 2023 niet meer controleplichtig is, of niet controleplichtig wordt.
Wanneer ben ik niet controleplichtig?
Als uw bedrijf niet, of niet langer aan de hiervoor genoemde voorwaarden voldoet bent u wettelijk gezien niet (langer) controleplichtig. Formeel geldt dit ook voor kleine stichtingen en verenigingen (en soortgelijke rechtsvormen) die ‘geen onderneming in stand houden’, dus geen commerciële activiteiten verrichten.
In de praktijk is in de statuten van veel stichtingen of verenigingen echter opgenomen om wél een accountantscontrole op de jaarrekening uit te laten voeren. Stichtingen en verenigingen hebben namelijk juist baat bij een goede jaarrekening én controle. Vooral als ze aan fondsenwerving doen is dit een manier om sponsoren en donateurs te laten zien waar het budget precies aan besteed wordt. Check daarom de statuten van uw organisatie om te zien of u controleplichtig bent.
Hoe zie ik dat mijn jaarrekening is gecontroleerd?
De controle van de jaarrekening mondt uit in een controleverklaring. Deze verklaring wordt toegevoegd aan uw jaarrekening. Hierin beschrijft de accountant zijn oordeel. Partijen die op basis van de jaarrekening beslissingen nemen, bijvoorbeeld aandeelhouders, leveranciers en banken, zijn zo verzekerd dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft en dus geen grote fouten bevat. Een controleverklaring kan helpen bij de aanvraag van een lening, of de verkoop van een bedrijf.
Wat zijn de meest voorkomende soorten controleverklaringen?
De meest voorkomende soorten controleverklaringen zijn:
Goedkeurende controleverklaring zonder beperkingen: dit is de meest positieve verklaring die een accountant kan afgeven. Het betekent dat de financiële verantwoording een betrouwbaar beeld geeft van de financiële positie en prestaties van de organisatie.
Een verklaring oordeelonthouding: dit betekent dat de accountant onvoldoende informatie heeft kunnen verkrijgen om zijn oordeel op te baseren. Dit betekent niet dat de accountant concludeert dat de jaarrekening geen getrouw beeld geeft of grote fouten bevat, maar dat hij ook niet met voldoende zekerheid kan zeggen dat het niet zo is. Deze verklaring komt bijvoorbeeld regelmatig voor bij ondernemingen die qua omvang te beperkt zijn om belangrijke processen door verschillende personen uit te laten voeren.
Controleverklaring met beperking of een afkeurende controleverklaring: een verklaring met beperking wil zeggen dat de accountant heeft vastgesteld dat er in een jaarrekeningpost mogelijk een fout zit, maar onvoldoende informatie heeft om de aard of exacte omvang van de fout te bepalen. Een afkeurende controleverklaring wordt vrijwel nooit verstrekt, omdat de accountant dan een grote fout of fouten in de jaarrekening heeft geconstateerd, de aard en omvang exact kan bepalen, maar de onderneming deze niet wil corrigeren.
Niet controleplichtig maar wel een vrijwillige accountantscontrole laten uitvoeren?
Als u wettelijk niet controleplichtig bent, kunt u kiezen voor een vrijwillige controle. Afhankelijk van het oordeel kunt u hiermee mogelijk aantonen dat uw jaarrekening een getrouw beeld geeft. Stakeholders hebben door deze transparantie meer zekerheid over de betrouwbaarheid van de jaarrekening. Zeker als u internationaal zakendoet kan dit een serieuze overweging zijn.
Een andere reden waarom een kleine onderneming haar jaarrekening laat controleren is dat dit soms een eis is die in de statuten is opgenomen. U kunt ook een vrijwillige accountantscontrole uit laten voeren als u een lening wilt aanvragen. Dit is soms namelijk een voorwaarde van financiële verstrekkers.
Verder krijgt u door het laten uitvoeren van een accountantscontrole inzicht in uw processen, interne beheersing en IT. De accountant neemt dit op in de zogenaamde ‘management letter’. Als de accountant hierin tekortkomingen constateert zal hij u hierop attenderen en u adviseren over verbeteringen.
Meer weten?
Vraagt u zich af of u controleplichtig bent, of wilt u een accountantscontrole laten uitvoeren? Neem dan gerust contact met ons op. De specialisten van onze controlepraktijk denken graag met u mee!
